Wczoraj podczas sprzątania szafek kuchennych po raz kolejny zdałam sobie sprawę z tego, jak ważne jest właściwe przechowywanie żywności. Moja kuchnia jest stosunkowo niewielka, więc muszę bardzo postarać się, aby w odpowiedni sposób układać w szafkach wszystkie produkty, naczynia, gadżety kuchenne. W dzisiejszym wpisie chciałabym przedstawić kilka przydatnych porad, dzięki którym w Waszych kuchniach jedzenie nie będzie się marnować.
Marnowanie żywności w Polsce
Skala marnowania żywności w Polsce jest ogromna. Zajmujemy niechlubne 5 miejsce na liście państw marnujących jedzenie w Unii Europejskiej – Polska plasuje się za Wielką Brytanią, Niemcami, Francją oraz Holandią. Jak podają Banki Żywności – w Polsce marnuje się blisko 9 mln ton żywności rocznie, w tym:
- produkcja odpowiedzialna jest za marnowanie blisko 6,6 mln ton odpadów żywnościowych,
- gospodarstwa domowe ponad 2 mln ton,
- inne źródła czyli sektor dystrybucji to 0,35 mln ton czyli 350 000 ton żywności.
W państwach zachodnich skala marnowania żywności jest większa wśród konsumentów, zaś w naszym kraju dane Eurostatu wskazują na branżę spożywczą jako główne źródło marnowania. To, co możemy w tej sytuacji zrobić, to postarać się, aby w naszych domach marnowało się jak najmniej jedzenia. Jak to zrobić? Przede wszystkim warto sobie uświadomić, jakie są przyczyny marnowania żywności. Dzięki uświadomieniu sobie powodów, które wpływają na marnowanie jedzenia, możemy wprowadzać w życie rozwiązania zapobiegające marnowaniu żywności. Poniżej główne przyczyny marnowania żywności i moje wskazówki.
Przyczyny marnowania żywności
Ankietowani jako przyczyny wyrzucania żywności wskazali (dane MillwardBrown na zlecenie Federacji Polskich Banów Żywności, 2014):
- przegapienie terminu przydatności do spożycia 46%
- niewłaściwe przechowywanie żywności 33%
- zakup złego jakościowo produkt 22%
- zbyt duże porcje posiłków 21%
- zbyt duże zakupy 21%
- brak pomysłów na wykorzystanie składników do różnych dań 6%
- brak listy zakupów 5%
- inne 3%
- nie zastanawiałem się nad tym 4%
Jak nie marnować żywności? Kilka cennych porad
- Lista zakupów
Robienie zbyt dużych zakupów to jeden z czynników, który może przyczyniać się do marnowania jedzenia. W przeszłości nie raz zdarzało się, że podczas zakupów pakowałam coś spontanicznie do koszyka z nadzieją, że niebawem to wykorzystam. Zazwyczaj były to bardzo zdrowe, odżywcze i nowe produkty, które mnie zaciekawiły. Niestety zwykle zaraz po przyjściu z zakupów i rozpakowaniu takich produktów, upychałam je do szafek kuchennych i zapominałam o nich, często na długie miesiące. Jakiś czas temu z tego powodu musiałam wyrzucić: przeterminowaną spirulinę, młody jęczmień, który już od dawna nie był młody i wysuszone ziarna czarnego sezamu. Z bólem serca pozbyłam się tych produktów, bo nie znoszę marnować żywności. Jednak te doświadczenia sprawiły, że postanowiłam więcej nie dopuszczać do takich sytuacji. Obecnie zanim zrobię zakupy, to już w domu planuję listę składników i potrawy, jakie z nich przygotuję. Takie rozwiązanie sprawia, że potem nie mam dylematu związanego z tym, do czego wykorzystać dany produkt – to działa!
Dobrą zasadą jest też taka, że nie kupujemy nowych produktów do momentu, aż nie zużyjemy starych. W praktyce nie oznacza to wcale, że jeśli brakuje nam suszonych pomidorów, to jemy pesto bez nich, dopóki nie zużyjemy 3 paczek makaronu. Chodzi tutaj bardziej o to, aby nie kupować kolejnego produktu z podobnej kategorii, jeśli w domu mamy jeszcze zapasy. Dokładne przejrzenie zawartości szafek kuchennych i lodówki podczas robienia listy zakupów, to bardzo dobra praktyka!
2. Właściwe przechowywanie
Właściwe przechowywanie żywności to kolejny ważny czynnik mający wpływ na to, że jedzenie nie marnuje się. Proste rozwiązania, takie jak porządek w szafce kuchennej, mogą uchronić nasze jedzenie przed zmarnowaniem. Ja staram się tak układać produkty w szafkach, aby były one podzielone na sekcje, np. składniki do pesto, składniki do koktajli, kasze, makarony, superfoods, dobre tłuszcze, zamienniki cukru itd. Pełną listę produktów, które mam w kuchni znajdziecie tutaj. Odpowiednie ułożenie jedzenia w szafkach sprawia, że kiedy już zaczynam gotowanie, to wszystko mam blisko siebie na wyciągnięcie ręki. Porządek w szafce pozwala mieć kontrolę nad wszystkimi produktami, jakie mam w kuchni. Niedawno pisałam Wam o tym, jak przechowywać warzywa i owoce – warto robić to w odpowiedni sposób, aby nic się nie zmarnowało.
3. Sprawdzanie terminu przydatności do spożycia
Kiedy już wkładam coś do lodówki, to zwykle staram się pamiętać o tym, ile czasu mam na zjedzenie/wypicie danego produktu. Wiem, że napoje i mleka roślinne muszą być stosunkowo szybko spożyte. Napoje sojowe, migdałowe, kokosowe po otwarciu można przez 4-5 dni trzymać w lodówce. Z tego powodu bardzo często mrożę swoje mleko kokosowe – dzięki takiemu rozwiązaniu zużywam całe litrowe opakowanie bez zmarnowania choćby jednej kropli. Dokładny sposób na mrożenie mleka kokosowego opisałam tutaj.
4. Wybieranie produktów wysokiej jakości
Jeśli podczas zakupów włożymy do koszyka produkt bez uprzedniego sprawdzenia etykiety na jego opakowaniu, to w domu może okazać się, że kupiliśmy coś, co nie za bardzo przypomina jedzenie. Uważne czytanie etykiet i wybieranie produktów z dobrym składem uchroni nas przed marnowaniem jedzenia. Zawsze kiedy wybieram w sklepie produkty, to zwracam uwagę nie tylko na ich skład, ale i termin przydatności do spożycia. Nie chcę kupić czegoś, czego nie zdążę zjeść, zanim się zepsuje.
5. Odpowiednie porcje posiłków
Na talerz warto wkładać tylko tyle, ile rzeczywiście możemy zjeść. W przypadku zbyt dużej porcji ryzykujemy tym, że resztki z naszego obiadu wylądują w koszu. Czasem przygotowuję zupy na dwa dni – to dobry sposób na zaoszczędzenie czasu. Zawsze pamiętam jednak o tym, aby zupę przeznaczoną na drugi dzień przechowywać w lodówce w mniejszym garnku i tym samych uchronić ją od zepsucia.
6. Przegląd lodówki i improwizowanie
Często odkrywam, że mam w lodówce sporo różnych warzyw, które warto zjeść zanim się zepsują. Zamiast iść do sklepu i kupować składniki na nowe danie, wolę wtedy wykorzystać to, co akurat mam. Często szukam przepisów w książkach kucharskich lub w internecie i robię danie nawet wtedy, gdy nie mam w domu wszyskich składników – zwykle wychodzi smacznie.
Podsumowanie
Warto wprowadzać w swoje życie proste rozwiązania, które zapobiegają marnowaniu żywności. Niestety wyrzucone jedzenie to nie tylko zmarnowany składnik, ale i marnowanie wody i energii potrzebnej do wytworzenia tego jedzenia. Dla mnie niemarnowanie żywności to przede wszystkim szanowanie własnych, zarobionych pieniędzy. Trzeba pamiętać o tym, że jeśli wyrzucamy jedzenie, to w koszu tak naprawdę lądują nasze pieniądze.
P.S. Grafiki użyte we wpisie pochodzą ze strony Federacji Polskich Banków Żywności. Misją organizacji jest ratowanie żywności przed zmarnowaniem. Banki wspierają też żywnością osoby najbardziej potrzebujące w Polsce.
