Dziś na blogu opiszę ważny temat związany ze znamionami na skórze. Niemal każdy z nas posiada znamiona i każdy powinien je kontrolować. Bez względu na to, czy są to znamiona barwnikowe, pieprzyki czy wypukłe brodawki to wymagają one bacznej obserwacji. Z tekstu dowiecie się jakie znamiona powinny nas zaniepokoić i które znamiona i pieprzyki są naprawdę groźne. W tym tygodniu byłam z córką na badaniu znamion, więc opiszę też moje doświadczenia z wizyty.
Jak często badać znamiona?
Co ile badać znamiona? Aby dowiedzieć się, które znamiona są niebezpieczne i które mogą zagrażać naszemu zdrowiu musimy je regularnie badać u lekarza specjalisty. Od lekarza onkologa, który wykonywał badanie moich znamion dowiedziałam się, że każdy powinien przejść kontrolę skóry u specjalisty – i to bez względu na to, czy posiada kilka znamion czy bardzo wiele. Taka kontrolna wizyta pozwoli ustalić, czy na naszej skórze są jakieś znamiona, które wymagają bardziej szczegółowej obserwacji. Jeżeli lekarz stwierdzi, że mamy znamiona, które warto obserwować, to zwykle zalecana jest kontrola dwa razy do roku – na wiosnę, czyli przed okresem nasłonecznienia i na jesień – po okresie nasłoneczniania. Lekarz sprawdza, czy znamiona wyglądają prawidłowo czy też są nieprawidłowe i czy mogą zmieniać się w nowotwory.
Jaki lekarz ogląda znamiona?
Moje znamiona oglądał lekarz, który jest chirurgiem onkologiem. Wiem, że to doświadczony specjalista, który wykrył już wiele niebezpiecznych zmian na skórze – diagnozował też wielokrotnie zmiany nowotworowe. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą dermatoskopu, czyli specjalnego narzędzia służącego do oceny zmian na skórze. Badanie dermatoskopowe trwało u mnie dosłownie kilka minut – to przez to, że na moim ciele nie ma wiele pieprzyków, znamion i nietypowo wyglądających miejsc. W gabinecie lekarza musiałam rozebrać się niemal do naga, tak aby lekarz miał szansę na kontrolę wszystkim znamion. Na szczęście zdejmowanie bielizny nie było konieczne – jeśli były jakieś znamiona pod bielizną, to delikatnie odsunęłam materiał, aby lekarz mógł zobaczyć znamię. Znamiona badałam w gabinecie w Warszawie w Polskiej Fundacji Europejskiej Szkoły Onkologii. Za wizytę zapłaciłam sto siedemdziesiąt złotych. A więc wizyta w celu sprawdzenia czy mam znamiona, które są niebezpieczne, kosztuje niemało. Przy okazji wizyty lekarz sprawdził też jedno znamię u mojej córki.
Jakie znamiona są niebezpieczne?
W skrócie można to przedstawić w ten sposób, że kontroli wymagają dwa rodzaje znamion. Po pierwsze – każde nowe znamię, a po drugie – każde stare znamię, które zaczyna się zmieniać. To prosta do zapamiętania reguła związana z tym, jak podchodzić do znamion i jak oceniać, które ze znamion są niebezpieczne.
Jakie znamiona powinny niepokoić?
Właśnie od lekarza dowiedziałam się, że każde nowe znamię na skórze powinno nas zaniepokoić. To oznacza, że zarówno nowe znamiona barwnikowe, jak i wszelkiego rodzaju nowe pieprzyki czy nowe wypustki na skórze wymagają kontroli. Należy zbadać wszystko to, czego na skórze nie było, a co powstało i rośnie lub po prostu pojawiło się i nie zmienia swojej wielkości. U mnie w okresie ciąży i karmienia piersią powstało kilka nowych znamion, więc wiedziałam, że muszę skonsultować je z lekarzem. Ciąża to tylko jeden z okresów, kiedy na naszej skórze mogą powstawać nowe znamiona. Zwykle nowe znamiona znajdziemy na skórze po ekspozycji na słońcu lub po wizycie na solarium, czasem nowe znamię pojawi się bez powodu. Nawet jeśli nowo powstałe znamię na skórze jest bardzo małe – to i tak wymaga ono kontroli, bo może być niebezpieczne i zwiastować czerniaka.
Kontrolna wizyta u lekarza jest także konieczna wtedy, gdy znamię, które mamy od dawna zaczyna się zmieniać – robi się jaśniejsze, ciemnieje, zmniejsza lub powiększa swoją powierzchnię lub kiedy staje się wypukłe. Także wtedy, gdy czujemy szczypanie, swędzenie lub kłucie w miejscu znamienia, której do tej pory nie dawało żadnych objawów, to również należy udać się wtedy na kontrolę dermatoskopową.
Jaki lekarz usuwa znamiona?
W Polsce usuwaniem znamion zajmują się głównie chirurdzy ogólni lub chirurdzy onkolodzy – to oni usuwają znamiona.
Gdzie usunąć znamiona?
Wycięcie chirurgiczne znamiona odbywa się w gabinecie chirurga w znieczuleniu miejscowym. Co istotne – warto usuwać znamiona właśnie u chirurga onkologa, a nie za pomocą lasera lub elektrokoagulacji. Onkolodzy nie preferują tych dwóch rozwiązań, bo po takich zabiegach nie ma materiału do badania i w rezultacie nie wiemy co zostało usunięte. Pacjent nie może być pewien, że usunięta w ten sposób zmiana, która wyglądała na zmianę łagodną, nie była w rzeczywistości zmianą złośliwą. Najbezpieczniej jest wyciąć zmianę, zbadać wycinek i mieć pewność, że zmiana nie jest złośliwa.
Jak chronić znamiona przed słońcem?
Znamiona należy chronić przed słońcem w podobny sposób, jak chronimy swoją skórę przed słońcem, tzn. konieczne jest nakładanie filtrów przeciwsłonecznych. Kiedy opalamy się na słońcu, to krem z filtrem powinno się nakładać na skórę co dwie godziny, aby nasza skóra i znamiona były odpowiednio zabezpieczone przed działaniem promieniowania UV. Filtry przeciwsłoneczne należy stosować indywidualnie, w zależności od wrażliwości skóry na słońce – im jaśniejsza skóra tym większa możliwość oparzenia, dlatego przy jasnej karnacji trzeba wybierać wyższy filtr. Warto także w sposób umiejętny dawkować słońce. Każdy z nas musi tak dobrać czas przebywania na słońcu i wysokość filtra, aby wieczorem po dniu spędzonym na słońcu nie stwierdzić u siebie oparzenia skóry. Więcej na ten temat przeczytacie we wpisie o opalaniu i kremach do opalania. Znamiona, jeśli jest taka możliwość, najlepiej chronić też dodatkowo przez zakładanie ubrania. Kiedy opalamy się na plaży w stroju kąpielowym można też nakleić na znamię miejscowo jednorazowy plasterek z opatrunkiem, aby odizolować to miejsce od promieniu UV.
Czy warto usuwać znamiona? Czy wycinanie łagodnych zmian może przyczynić się do powstania czerniaka?
Jak dowiedziałam się od lekarza chirurga onkologa – wycięcie zmiany łagodnej nigdy nie powoduje jej przekształcenia w zmianę złośliwą. Chirurg usuwa tylko takie znamiona, które wyglądają podejrzanie, czyli zmiany, które albo już są czerniakiem albo mogą się w niego przekształcić. Warto usuwać podejrzane onkologicznie znamiona, bo takie działanie zawsze chroni przed zachorowaniem na czerniaka skóry. Leczeniem czerniaka polega na jego wycięciu, a więc jeśli badanie histopatologiczne wyciętej zmiany wykaże czerniaka, to wycięcie było jak najbardziej konieczne.
Jakie są przyczyny czerniaka?
O tym, jakie są czynniki wyzwalające czerniaka i jak zminimalizować ryzyko nowotworu możecie przeczytać w wywiadzie, który przeprowadziłam kiedyś z lekarzem badającym na co dzień znamiona. Cały wywiad znajdziecie pod linkiem: Znamiona i pieprzyki, które są groźne.
Podsumowanie
Wizyta u lekarza trwała około dziesięciu minut i kosztowała niemało. Dała mi jednak bezcenne poczucie spokoju, że trzymam rękę na pulsie i dbam o moje zdrowie. Warto regularnie wykonywać badania diagnostyczne, aby wiedzieć, czy na naszym ciele znajdują się znamiona, które należy obserwować lub usunąć. Mam nadzieję, że ten wpis zachęci Was do zapisania się na kontrolę dermatoskopową, bo nasze zdrowie jest bezcenne, a taka wizyta to element zdrowego stylu życia. Wcześnie wykryty czerniak to nowotwór, który jest w pełni uleczalny, a więc warto się badać.
