Dziś, czyli 20 marca przypada Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej, więc postanowiłam na blogu przybliżyć Wam temat związany ze profilaktyką stomatologiczną. Obecnie na rynku jest wiele produktów, które mogą pomóc nam w walce z próchnicą i z jednej strony to dobrze, bo mamy duży wybór. Jednak w tym natłoku informacji mogą umknąć nam najważniejsze kwestie związane ze zdrowiem naszych zębów. Jak dbam o zęby mojej córki? Jaką pastę i szczoteczkę wybrać dla malucha? Czego dowiedziałam się podczas naszych pierwszych wizyt u dentysty? I jakie są najnowsze rekomendacje Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej w kwestii profilaktyki stomatologicznej u dzieci? Szczegóły we wpisie.
Jak dbać o higienę jamy ustnej jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zębów?
Jeszcze kiedy byłam w ciąży i kompletowałam wyprawkę, to w zakupionych rzeczach znalazła się mała szczoteczka do zębów dla mojej córki. Była to silikonowa delikatna szczoteczka, którą nakładło się na palec rodzica i w ten sposób można było myć nią dziąsła malucha. Naszą pierwszą szczoteczką, której używałam przed pojawieniem się pierwszych zębów była właśnie ta silikonowa szczoteczka. Do szóstego miesiąca życia używaliśmy tej szczoteczki raczej sporadycznie, bo córka była karmiona do tego czasu jedynie piersią.
Czy coś zrobiłabym inaczej? Z pewnością tej szczoteczki używałabym codziennie, a nie tylko od czasu do czasu. Specjaliści zalecają, aby przyzwyczajać dziecko do mycia zębów już od urodzenia! Warto czyścić dziąsła codziennie wieczorem przed położeniem dziecka spać. Dzięki temu przyzwyczajamy dziecko do tego, że coś się dzieje w jego jamie ustnej i mycie zębów nie będzie dla dziecka szokiem, gdy pojawią się pierwsze zęby.
Kiedy córka skończyła pół roku i w jej diecie pojawiły się stałe posiłki, w tym warzywa i owoce, to zamieniliśmy tę szczoteczkę silikonową na szczoteczkę dla dzieci, którą dziecko może samo trzymać w dłoni. Było to szczególnie ważne również z tego względu, że po 6 miesiącu u mojego dziecka zaczęły pojawiać się pierwsze zęby mleczne.
Jaką pastę i szczoteczkę wybrać dla malucha?
Drugą szczoteczkę mojej córki kupiłam w Rossmannie w dziale z produktami dla dzieci. Była to mała, poręczna szczoteczka do mycia zębów, która fajnie pasowała do rączki mojej córki. Do tej szczoteczki dokupiłam też pastę. Pierwszą pastą, jaką wybrałam dla córki był Elmex. To pasta z aminofluorkiem – zawiera aminofluorek 500 ppm F. Tę pastę można stosować u dzieci już od pierwszego ząbka. Oczywiście trzeba pamiętać o tym, żeby szczotkować zęby niewielką ilością pasty – o tym, ile pasty nakładać piszę dokładnie poniżej.
Drugą szczoteczką, którą wybrałam dla córki była szczoteczka soniczna Seysso Baby.
Pasta z fluorem czy bez fluoru dla malucha?
Przyznam szczerze, że zastanawiałam się nad tym, czy nie powinnam wybrać dla córki pasty bez fluoru. Takie pasty do zębów często są ekologiczne, a więc dzięki temu są bliżej natury i stanowią alternatywę dla past z fluorem. Zamiast fluoru w pastach dla dzieci jest obecny ksylitol i inne naturalne składniki, np. aloes. I choć taka pasta może sprawdzić się podczas nauki mycia zębów, to jednak dentyści nie polecają past bez fluoru. Każdy dentysta, którego pytałam o poradę w kwestii pasty do zębów rekomendował pastę z fluorem. Zalecania Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej również jednoznacznie wskazują na konieczność używania past z florem.*źródło
Dla zachowania zdrowia zębów mlecznych zalecane jest stosowanie pasty do zębów z fluorem podczas szczotkowania zębów dziecka. Rekomenduje się użycie pasty fluorkowej: do 3. r.ż. – ziarno ryżu 1000 ppm, 3-6 lat, w zależności od poziomu ryzyka próchnicy – 1000-1450 ppm F w ilości ziarna grochu. *źródło
Dowody naukowe wskazują na korzyści wynikające ze stosowania past do zębów zawierających 1000 ppm F i więcej w zapobieganiu próchnicy zębów. Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne zaleca używanie pasty z fluorem (1000 ppm F) w ilości śladowej (ang. smear) od wyrznięcia pierwszego zęba do wieku 3 lat, a następnie w wieku 3–6 lat w ilości ziarna grochu. Pasta fluorkowa w ilości ziarnka grochu (kiedyś były takie zalecenia) dla dzieci 0–2 jest zbyt duża!*źródło
Czego dowiedziałam się podczas naszych pierwszych wizyt u dentysty?
Pierwsza wizyta u dentysty
Na pierwszą wizytę u dentysty udałam się kiedy moja córka skończyła rok. To ważne, aby oswajać dziecko z gabinetem dentystycznym, więc chciałam, aby córka poznawała takie miejsca. Pierwsza wizyta dentystyczna mojej córki odbyła się po prostu w dniu, w którym ja miałam kontrolną wizytę dentystyczną. Przy okazji mojej wizyty dentystka obejrzała zęby córki – robiła to bardzo delikatnie, tak aby wizyta kojarzyła się przyjaźnie. Najważniejszą informacją, jaką wtedy przekazała mi dentystka było to, abym pamiętała o tym, że dziecko nie powinno myć zębów samodzielnie. Warto, aby dziecko oswajało się ze szczoteczką i dlatego należy podawać dziecku szczotkę do mycia zębów, ale lepiej robić to bez dodawania pasty. Natomiast kiedy już rodzić myje zęby dziecku, to wtedy nakładamy pastę do zębów – najlepiej delikatnie nanieść ją na szczoteczkę i docisnąć palcami pastę tak, aby znajdowała się pomiędzy włosiem szczotki.
Do 8. roku życia zęby dziecku myje rodzic!*źródło
Druga wizyta u dentysty
Na drugą wizytę u dentysty udałam się z córką kiedy skończyła ona 1,5 roku. W tym wieku córka ma już wiele zębów, które chciałam skontrolować. Była to wizyta kontrolna połączona z fluoryzacją. Wizyta nie była już tak bezstresowa jak nasza pierwsza wizyta u dentysty, bo trzeba było wykonać jakieś zabiegi. Moja córka, delikatnie mówiąc, była negatywnie nastawiona do całego pomysłu spotkania z dentystką i nawet pokazanie ząbków było sporym wysiłkiem. Ostatecznie jednak wszystko się udało i to z pewnością zasługa świetnego podejścia dentystki w gabinecie. Pani dbała zarówno o bezpieczeństwo, jak i komfort dziecka i każdy jej ruch był niezwykle delikatny – nie robiła nic na siłę bez mojej zgody. Jeśli mieszkacie w Warszawie, to polecam Wam Dentolandię.
Szczoteczka soniczna czy manualna dla dziecka?
Podczas tej drugiej wizyty spytałam dentystkę jaką szczoteczkę poleca dla 1,5 rocznego malucha. Spytałam też o to, czy szczoteczka soniczna dla dziecka to dobre rozwiązanie w naszym przypadku. Dentystka wytłumaczyła mi, że szczoteczki soniczne dla dzieci działają w inny sposób niż szczoteczki soniczne dla dorosłych – mają ograniczony zakres ruchów i te ruchy są bardzo powolne. W rezultacie dentystka poleciła dla córki szczoteczkę manualną. Okazało się, że szczoteczka soniczna dla dzieci, której obecnie używamy nie sprawdza się zbyt dobrze – nie udawało się z jej pomocą dokładnie czyścić zębów.
Warto pamiętać o tym, że próchnica u dzieci to choroba, która rozwija się bardzo szybko, więc konieczne jest regularne monitorowanie stanu zębów. Rodzice muszą też zdawać sobie sprawę z tego, że jeśli sami mają próchnicę, to mogą zarazić nią dzieci przez zwykle jedzenie tą samą łyżeczką. Dlatego tak istotne jest, aby mając w domu małe dziecko samemu regularnie odwiedzać dentystę i wyleczyć wszystkie ubytki.
Dentystka zaznaczyła też, że karmienie piersią w nocy po 12 miesiącu życia zwiększa ryzyko próchnicy u dziecka. Szczegóły dotyczące tego, jak karmienie piersią wpływa na zęby dziecka znajdziecie tutaj: Karmienie piersią a próchnica.
Dieta a zapobieganie próchnicy
Najważniejszą kwestią związaną z zapobieganiem próchnicy poprzez dietę jest podawanie dziecku do picia wody. O tym aspekcie pisałam na blogu już wiele razy, np. we wpisie: Czy Twoje dziecko pije za dużo soków? Dla dzieci po ukończeniu 6. miesiąca życia i młodzieży najlepszym płynem zaspokajającym pragnienie jest woda – niskozmineralizowana, niskosodowa, niskosiarczanowa. Spożywanie soków owocowych i napojów słodzonych sprzyja próchnicy.*źródło
Podsumowanie
Obchodzenie Światowego Dnia Zdrowia Jamy ustnej to ważny dzień podczas którego warto promować profilaktykę stomatologiczną. Oczywiście ze względu na obecną sytuację związaną z koronawirusem, zmieniły się procedury przyjmowania pacjentów – informacje na ten temat możecie przeczytać tutaj: Praktyka stomatologiczna w czasie pandemii COVID-19
Podsumowując, ramach profilaktyki stomatologicznej, kluczowe są następujące aspekty:
- używanie pasty z fluorem – do 3. r.ż. – ziarno ryżu 1000 ppm; 3-6 lat, w zależności od poziomu ryzyka próchnicy 1000-1450 ppm F w ilości ziarna grochu
- regularne kontrole stomatologiczne
- zdrowe zęby u rodziców – aby zredukować ryzyko zarażenia próchnicą
- podawanie dziecku do picia wody i unikanie soków owocowych i napojów słodzonych
Poniżej znajdziecie też linki do aktualnych zaleceń:
Opieka stomatologiczna w ciąży: https://polskamowiaaa.pl/ciaza/
Opieka stomatologiczna dzieci 0-3: https://polskamowiaaa.pl/dzieci-0-3/
Poradnik dla rodziców w ciaży: PDF
Poradnik dla rodziców dzieci 0-3: PDF
Stanowisko polskich ekspertów dotyczące zasad żywienia dzieci i młodzieży w aspekcie zapobiegania chorobie próchnicowej: PDF
Wytyczne Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, zalecenia ekspertów zajmujących się tematem stomatologii dziecięcej: klik
