Większość ludzi spożywa zbyt duże ilości soli, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Dzieje się tak dlatego, że większość soli, jaką dostarczamy naszemu organizmowi przyjmujemy nie bezpośrednio z solniczki, ale wraz z produktami spożywczymi – jest to tzw. sól ukryta. W tym tygodniu obchodzimy Światowy Tydzień Walki z Nadmiernym Spożyciem Soli (World Salt Awerness Week). Instytut Żywności i Żywienia zorganizował konferencję prasową, na której specjaliści z zakresu żywienia człowieka przestrzegali przed zagrożeniami, jakie niesie za sobą nadmierne spożycie soli. W dzisiejszym tekście chciałabym przestawić Wam najważniejsze informacje, jakie wyniosłam z tej konferencji. Będzie to uzupełnienie wcześniejszego artykuły na ten temat “Co warto wiedzieć o soli”.
Ile soli dziennie jemy?
Okazuje się, że większość z nas przekracza zalecaną dzienną dawkę soli. Z badań statystycznych wynika, że Polacy spożywają średnio dwa, trzy razy więcej soli (10-15 g na osobę dziennie) niż wynosi bezpieczny poziom.
Jakie jest zalecane dzienne spożycie soli?
Zarówno polscy eksperci, jak i Światowa Organizacja Zdrowia zalecają, aby dzienne spożycie soli nie przekraczało 5 gramów. W przypadku dzieci i młodzieży spożycie soli powinno być jeszcze mniejsze i wynosić do 1,9 g – 3,75 g dziennie.
Dlaczego nadmiar soli w diecie jest szkodliwy?
Sól zwiększa ciśnienie krwi, co w konsekwencji może prowadzić do nadciśnienia będącego głównym czynnikiem udarów mózgu, niewydolności serca, a także zawałów serca. Istnieją również dowody na to, że wysokie spożycie soli przyczynia się do raka żołądka, osteoporozy, kamicy nerkowej i choroby nerek. Jak pokazują najnowsze wyniki badań sól pełni też ważną rolę w rozwoju nadwagi i otyłości.
Nadmiar soli w diecie prowadzi do tycia
Zbyt wysoki poziom soli w diecie nie tylko sprawia, że nasz organizm gromadzi więcej wody. – Z najnowszych doniesień naukowych wynika, że sól spożywana w nadmiarze znacząco przyczynia się także do rozwoju otyłości, zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży – ostrzega prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia.
Zwiększone niż zalecane spożycie soli (powyżej 5 gramów dziennie) wpływa na metabolizm tkanki tłuszczowej. A to oznacza, że spożywając duże ilości soli doprowadzamy do tego, że nasz organizm magazynuje więcej tkanki tłuszczowej. Badania pokazują, że wystarczy nawet niewielkie zwiększenie zalecanej dawki soli w diecie, aby wystąpiły negatywne skutki. Wzrost o 1 g soli w diecie skutkował większym aż o 28% ryzykiem nadwagi i otyłości u dzieci i większym o 26% ryzykiem nadwagi i otyłości u dorosłych.
Z tego powodu osoby otyłe i z nadwagą powinny nie tylko zwracać uwagę na ilość cukrów prostych w diecie, ale także na ilość soli, która przyczynia się do tycia. Nadmiar soli w diecie jest niekorzystny również dlatego, że powoduje iż w naszym organizmie dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego. Sól wpływa też negatywnie na nasz apetyt, pobudzając go. Jeśli więc w naszej diecie jest zbyt duża ilość soli, to mamy też predyspozycje do tego, aby jeść więcej, co może prowadzić do nadwagi i otyłości.
Nadmiar soli w diecie wpływa źle na działanie mózgu
Zbyt wysokie spożycie soli wpływa też negatywnie na nasz układ nerwowy – pod wpływem zwiększonej ilości sodu w organizmie dochodzi do zaburzeń w ukrwieniu mózgu, co skutkuje mniejszym natlenieniem mózgu. Tego typu procesy zachodzące w mózgu przez lata, doprowadzają w konsekwencji do udarów i demencji.
Nadmiar soli w diecie niszczy naczynia krwionośne
W konsekwencji nadmiernego spożycia soli (sodu) naczynia krwionośne usztywniają się. Taki stan może prowadzić do dysfunkcji śródbłonka, włóknienia, zawałów i niewydolności serca.
Nadmiar soli w diecie groźny dla narządów wewnętrznych
Zwiększone spożycie soli ma też wpływ na rozwój takich chorób jak rak żołądka. Badania pokazały, że zwiększenie spożycia sodu o 1 gram powyżej zaleceń skutkuje 8% wzrostem ryzyka raka żołądka.
Co robić, aby spożywać mniej soli?
Większość soli spożywamy z produktów przetworzonych (około 70-80%), dlatego tak ważne jest czytanie etykiet. Niestety producenci żywności nie zawsze podają zawartość soli na opakowaniu produktu. Czasem na opakowaniach znajdziemy zawartość sodu. 1 g sodu (Na) to 2,5 g soli (NaCl), jeśli więc na opakowaniu mamy napisane, że produkt zawiera 1 gram sodu, to jest w nim 2,5 grama soli.
Nawet jeśli na opakowaniu danego produktu nie znajdziemy dokładnych informacji odnośnie ilości soli czy sodu, to zawsze możemy po protu przeczytać skład. W składzie produktu wyszczególnione są wszystkie składniki, w kolejności od tego, którego w produkcie jest najwięcej. Tak więc jeśli na pierwszym miejscu w składzie jest sól to znaczy, że dany produkt składa się w głównej mierze z soli.
Czytanie etykiet w celu pozyskania informacji na temat soli będzie w przyszłości dużo łatwiejsze. Od 13 grudnia 2016 roku podawanie zawartości soli w produktach spożywczych na ich opakowaniach będzie obowiązkowe we wszystkich krajach Unii Europejskiej. To ważna informacja, bo obecnie jedynie na niektórych opakowaniach mamy tego typu informacje.
Gdzie kryje się najwięcej niewidocznej soli?
Sól występuje w dużych ilościach w żywności przetworzonej, np. w gotowych sosach, wędlinach, serach, a także w pieczywie. Poniżej szczegółowa tabela pokazująca zawartość soli w określonych produktach spożywczych.
Podsumowanie
Niezwykle istotnym aspektem związanym z solą jest niedawno odkryta zależność pomiędzy nadmiernym spożyciem soli, a otyłością. To informacja szczególnie cenna dla osób walczących ze zbędnymi kilogramami, bo dzięki wyeliminowaniu nadmiaru soli z diety odchudzanie może być bardziej skuteczne. Pamiętajmy o tym, że ograniczenie soli w diecie nie musi oznaczać wielkich wyrzeczeń. Na przykład zamiast sera żółtego można zjeść twarożek, a zamiast wędliny – przygotowane w domu mięso pieczone. Warto też jeść świeże owoce i warzywa, a jeśli nie są dostępne, to wybierać je w formie mrożonej, ponieważ wiele warzyw konserwowych jest dodatkowo solona. Przygotowując potrawy ograniczajmy dodatek soli, zastępując ją innymi przyprawami, ziołami albo jej zdrowszym zamiennikiem: solą sodowo-potasową. Przede wszystkim jednak warto nie dosalać już przygotowanych potraw. Do mniej słonego smaku na szczęście szybko można się przyzwyczaić. Pamiętajcie też o tym, że nadmiar soli jest niebezpieczny, bez względu na to czy stosujemy sól morską, kamienną czy himalajską.
Spodobał Ci się ten artykuł?
Polub mnie na Facebooku:
Zobacz też:
Przepis na chleb z pełnego ziarna
